Brussel sluit zich aan bij wereldwijde campagne om ecocide strafbaar te maken

Samenvatting:

• Op 11 april 2025 diende parlementslid Zakia Khattabi, voormalig federaal minister van Leefmilieu en lid van de Franstalige Ecolo, een wetsontwerp in in het Parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om ernstige milieuschade algemeen strafbaar te maken.

• Het voorstel viseert elke natuurlijke of rechtspersoon die door handelen of nalaten ernstige schade toebrengt aan het milieu in het gewest zonder de nodige voorzorgsmaatregelen te hebben genomen om die schade te vermijden, te beperken of te voorkomen. 

• Op het hoogste niveau is de tekst bedoeld om aan te sluiten bij artikel 94 (ecocide) van het Belgische Strafwetboek (dat in april 2026 van kracht gaat) en wil het een juridische leemte in het Brusselse recht, dat voorheen alleen sectorspecifieke milieuschade bestrafte, opvullen door een transversaal en autonoom misdrijf te creëren.

• De belangrijkste veranderingen zijn:

• Het creëren van een algemene strafbaarstelling van ernstige milieuschade (strafbaar met 1 maand tot 5 jaar gevangenisstraf en boetes van EUR 10.000-1.000.000)

• Het invoeren van een gekwalificeerde misdaad, gelijkwaardig aan de misdaad ecocide, voor de ernstigste milieuschade die wijdverspreide, aanzienlijke of blijvende schade veroorzaakt (straffen tot 8 jaar gevangenisstraf, oplopend tot 10 jaar indien het de dood tot gevolg heeft)

• Straffen tot 5 procent van de wereldwijde jaaromzet voor rechtspersonen die de ernstigste overtredingen begaan

• De expliciete invoering van het principe van strafbare nalatigheid: het niet nemen van voorzorgsmaatregelen bij gevaarlijke activiteiten zou strafbaar worden.

• De voorgestelde wetgeving kadert binnen bredere eisen van de EU, gelinkt aan de herziene richtlijn inzake milieucriminaliteit (ECD) 2024/1203, die in mei 2024 in werking trad en uiterlijk in mei 2026 in nationale wetgeving moet zijn omgezet. De richtlijn stelt minimumnormen vast voor het strafbaar maken van ernstige milieudelicten, breidt de lijst van misdaden uit, creëert een tweeledige structuur waarin de schadelijkste gevallen worden behandeld als gekwalificeerde misdrijven ('ecocide') en versterkt de handhaving, maar laat de lidstaten ook ruimte om deze minimumnormen te overtreffen met sterkere beschermingsmaatregelen.

• Als het voorstel wordt aangenomen, zou het de eerste gewestelijke ecocidewetgeving in België zijn, waardoor Brussel een pionier wordt op het gebied van de wettelijke erkenning van milieumisdaden.

Patricia Willocq, Directrice Franstalige landen, Stop Ecocide International, en oprichtster van Stop Ecocide België, zei:

"Dit voorstel is coherent. Het brengt de Brusselse wetgeving in overeenstemming met zowel de EU-richtlijn als het nieuwe Belgische strafwetboek en geeft een sterk signaal: ons milieu beschermen tegen ernstige schade is zowel een kwestie van rechtvaardigheid als van beleid. Door de juridische leemtes op te vullen en de kaders op elkaar af te stemmen, positioneert Brussel zich als een pionier - en laat het zien dat milieumisdaden overal serieus moeten worden genomen."

Je kunt het volledige wetsvoorstel hier lezen.