Brussel sluit zich aan bij wereldwijde campagne om ecocide strafbaar te stellen
Samenvatting:
Op 11 april 2025 werd in het Parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest door parlementslid Zakia Khattabi, voormalig federaal minister van Leefmilieu en lid van de Franstalige Ecolo-partij, een wetsontwerp ingediend om het veroorzaken van ernstige milieuschade algemeen strafbaar te stellen.
Het voorstel is gericht tegen elke natuurlijke of rechtspersoon die door handelen of nalaten ernstige schade toebrengt aan het milieu in de regio zonder alle nodige voorzorgsmaatregelen te hebben genomen om die schade te vermijden, te beperken of te voorkomen.
Op het hoogste niveau is de tekst bedoeld om aan te sluiten bij artikel 94 (ecocide) van het Belgische Wetboek van Strafrecht (dat in april 2026 van kracht wordt) en probeert een juridische leemte in het Brusselse recht, dat voorheen alleen sectorspecifieke milieuschade bestrafte, op te vullen door een transversaal en autonoom misdrijf te creëren.
De belangrijkste innovaties zijn:
Het creëren van een algemene strafbaarstelling van ernstige milieuschade (strafbaar met 1 maand tot 5 jaar gevangenisstraf en boetes van EUR 10.000-1.000.000)
Een gekwalificeerd misdrijf, gelijkwaardig aan het misdrijf ecocide, voor de ernstigste milieuschade die wijdverspreide, aanzienlijke en blijvende schade veroorzaakt (straffen tot 8 jaar gevangenisstraf, oplopend tot 10 jaar als de dood het gevolg is)
Bedrijfsstraffen tot 5 procent van de wereldwijde jaaromzet voor rechtspersonen die de ernstigste overtredingen begaan
De expliciete invoering van het principe van strafbare nalatigheid: het niet nemen van voorzorgsmaatregelen bij gevaarlijke activiteiten kan nu strafbaar worden gesteld.
De voorgestelde wetgeving maakt deel uit van de bredere eisen van de EU in het kader van de herziene richtlijn inzake milieucriminaliteit (ECD) 2024/1203, die in mei 2024 in werking is getreden en uiterlijk in mei 2026 in nationale wetgeving moet zijn omgezet. De onlangs herziene richtlijn stelt minimumnormen vast voor de strafbaarstelling van ernstige milieudelicten, breidt de lijst van misdrijven uit, creëert een tweeledige structuur waarin de schadelijkste gevallen worden behandeld als gekwalificeerde milieudelicten en versterkt de handhaving, maar laat de lidstaten ook ruimte om deze minimumnormen te overtreffen met sterkere beschermingsmaatregelen.
Als het voorstel wordt aangenomen, zou het de eerste gewestelijke ecocidewetgeving in België zijn, waardoor Brussel een pionier wordt op het gebied van de wettelijke erkenning van milieudelicten.
Patricia Willocq, directeur Franstalige landen, Stop Ecocide International, en oprichtster, Stop Ecocide België, zei:
"Dit voorstel is coherent. Het brengt de Brusselse wetgeving in overeenstemming met zowel het nieuwe strafwetboek van de EU als dat van België en geeft een sterk signaal: ons milieu beschermen tegen ernstige schade is zowel een kwestie van rechtvaardigheid als van beleid. Door de juridische leemtes op te vullen en de kaders op elkaar af te stemmen, positioneert Brussel zich als een pionier - en laat het zien dat milieumisdrijven overal serieus moeten worden genomen."
Je kunt het volledige wetsvoorstel hier bekijken.