Turkije: Parlementsleden maken vooruitgang in ecocidewetgeving
Samenvatting
De grootste oppositiepartij van Turkije, de Republikeinse Volkspartij (CHP), heeft zijn steun uitgesproken voor een petite om ecocide nationaal strafbaar te maken. De petitie werd op 28 november 2023 voorgelegd aan het parlement nadat er bijna 29.000 handtekeningen werden verzameld.
Het voorstel komt op een moment van groeiende ongenoegen over milieurampen, zoals de aanhoudende cyanidevervuiling door een goudmijn in de provincie Iliç, en een recente aardverschuiving op diezelfde locatie. Deze gebeurtenissen hebben de term 'ecocide' in het Turks maatschappelijk debat gekatapulteerd.
Omdat de ecocidepetitie niet binnen de formele termijn was behandeld, spanden burgers in december 2024 een rechtszaak aan tegen de petitiecommissie. Hoewel de zaak verworpen werd erkende de voorzitter van de rechtbank het belang van de kwestie en onderstreepte zo het groeiend juridisch bewustzijn en de gevoeligheid voor de erkenning van ecocide als misdaad.
Daarbovenop diende Orhan Sarıbal, CHP parlementslid en vice-voorzitter van de partij, in oktober 2023 een ecocidewetsontwerp in bij het parlement. Zijn voorstel richtte zich op het reguleren van overheidsinstanties via het bestuursrecht, en hield geen wijziging van het strafrecht in. Zijn initiatief kwam er na een alarmerende opkomst van zeesnot (slijm) in de Zee van Marmara in 2021, wat duidde op een groot ecologisch onevenwicht.
In een recente ontwikkeling heeft parlementslid Nimet Özdemir, ook van de Republikeinse Volkspartij (CHP), een apart ecocidewetsvoorstel ingediend, waarin rechtstreekse strafrechtelijke sancties worden voorgesteld voor ernstige milieuvernietiging. Met haar voorstel, dat in maart 2025 werd ingediend, wil Özdemir ecocide laten opnemen in het Turkse strafwetboek, zodat het beter aansluit bij de internationale inspanningen om ecocide te erkennen als vijfde misdaad onder het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof (ICC).
Ook leden van andere politieke partijen steunen het strafbaar maken van ecocide, zoals İbrahim Akın van de Volkspartij voor Gelijkheid en Democratie (DEM), en vertegenwoordigers van de İYİ-partij en de Partij voor Democratie en Vooruitgang (DEVA). Hieruit blijkt dat de een sterkere wettelijke bescherming van de natuur toenemende en brede politieke erkenning geniet.
Je kunt de oorsprong van de door burgers geleide petitie voor de ecocidewet hieren lees de volledige parlementaire voorstellen van parlementslid Orhan Sarıbal (oktober 2023) en parlementslid Nimet Özdemir (maart 2025) hier en hierrespectievelijk.