"Ecocide moet zowel in tijden van vrede als in tijden van conflict worden vervolgd" - Michael Mansfield KC
Deze gastblog maakt deel uit van een serie die bedoeld is als een speciale ruimte voor de vele wereldwijde bewegingen/campagnes die de vernietiging van ecosystemen tegengaan om hun verhalen, verhalen en perspectieven te delen.
Deze blog is geschreven door Michael Mansfield KC, Engels advocaat en hoofd van Nexus Chambers.
"Bedrijven kunnen geen vrijbrief krijgen om te morsen en te doden, op voorwaarde dat ze de rommel opruimen".
Dit waren mijn slotopmerkingen toen ik de aanklager leidde in 's werelds eerste schijnproces over ecocide in 2011. De rechtszaak concentreerde zich op een fictieve bedrijfsmatige olieramp in de Golf van Mexico, die de Deepwater Horizon-ramp van het jaar daarvoor weerspiegelde.
Ik heb mijn hele leven gevochten tegen onrechtvaardigheid en ik ben er trots op dat ik tijdens mijn carrière de wet heb gebruikt om mensen in nood te helpen. Maar de wet is in zijn huidige vorm gewoon niet geschikt voor het beschermen van het wereldwijde milieu.
In de jaren sinds ons schijnproces heeft de beweging om ecocide strafbaar te stellen een opmerkelijke reis doorgemaakt. Vorige maand reageerde ik samen met een groot aantal anderen, waaronder Laura Mary Clarke OBE (CEO van ClientEarth) en Sandrine Dixson-Declève (covoorzitter van de Club van Rome), op een openbare raadpleging van het Internationaal Strafhof (ICC) om te pleiten voor de opname van een nieuw internationaal misdrijf van ecocide in het Statuut van Rome.
Er bestaat geen twijfel over: ecocide is een mensenrechtenkwestie die vervolging rechtvaardigt, zowel in tijden van vrede als in tijden van conflict. Op dit moment is de enige expliciete bescherming voor het milieu die het ICC biedt van toepassing op daden die gepleegd zijn tijdens oorlogstijd. Zonder een op zichzelf staande internationale wettelijke bescherming van de natuur, zullen de veiligheid, zekerheid en bestaansmiddelen van mensen voor altijd in gevaar zijn.
Een verband dat niet verloren is gegaan voor de eilandnatie Vanuatu, die in 2019 de eerste soevereine natie werd die het Internationaal Strafhof opriep tot erkenning van ecocide. Vanuatu, een uitstekend voorbeeld van hoe de ecologische en klimaatcrisis onevenredig zwaar drukt op de minst verantwoordelijken, wordt geconfronteerd met een stijgende zeespiegel die de kustinfrastructuur bedreigt en, schrijnend genoeg, de zoetwatervoorraden onder het eiland verzilt, wat leidt tot voedsel- en wateronzekerheid.
Het tij is echter aan het keren ten gunste van de ecocidewetgeving en door zeer ongelukkige gebeurtenissen zoals de vernietiging van de Kakhovka-dam in Oekraïne krijgt het concept van ecocide wereldwijd veel aandacht.
In het afgelopen jaar heeft een groeiende lijst van staten concrete stappen ondernomen om nieuwe binnenlandse misdrijven van ecocide in te voeren, waaronder Nederland, Mexico, Spanje en Schotland.
De belangrijkste politieke ontwikkeling op het gebied van ecocidewetgeving vond plaats in februari, toen de Europese Raad een herziene richtlijn over milieudelicten aannam, inclusief bepalingen om gevallen 'vergelijkbaar met ecocide' strafbaar te stellen. In maart stemde het Belgische federale parlement voor erkenning van het misdrijf.
We zitten recht tegen de milieugrenzen aan die het leven op deze prachtige planeet in staat stellen om te gedijen. Nu is het tijd voor het ICC om deze uitdaging aan te gaan en eindelijk een nieuw zelfstandig misdrijf van ecocide te introduceren.
Michael Mansfield KC is een mensenrechtenadvocaat die verantwoordelijk is voor het vervolgen van geruchtmakende zaken zoals The Birmingham Six, The Guildford Four en The Mangrove Nine.