Getuige van ecocide: Nigerdelta
Deze serie gastblog posts is bedoeld als een speciale ruimte voor de vele bewegingen/campagnes over de hele wereld die geconfronteerd worden met de vernietiging van ecosystemen om hun verhalen, verhalen en perspectieven te delen.
Deze blog is geschreven door een Nigeriaanse klimaatverdediger, Perfect Johndick.
In mijn gebied hoor ik alleen maar de stille schreeuw van de natuur die om gerechtigheid smeekt. Het vertelt me dat er al tientallen jaren zoveel straffeloosheid is voor de misdaden tegen haar. Als u goed luistert, hoort u de kreten van de bewoners van de Nigerdelta. Vogels waarvan het verenkleed is aangekoekt met olie hebben moeite om op te stijgen. Vissers van wie de netten leeg zijn en van wie de middelen van bestaan zijn gestolen door de hebzucht van degenen die koste wat het kost winst willen maken.
De Nigerdelta, waar ik ben opgegroeid, was ooit de thuisbasis van een bloeiende gemeenschap tussen mangroven en kreken, grote bossen en waterwegen. Een plek waar meervallen oesters ontmoetten in een symfonie van natuurschoon. Maar deze prachtige habitat is het slachtoffer geworden van ecocide. Het strafbaar stellen van deze schade is de enige manier om ervoor te zorgen dat er verantwoording wordt afgelegd voor dit onrecht en om de vernietiging van de Delta een halt toe te roepen. Dit moet dringend gebeuren.
De vergiftiging van de Nigerdelta
Als kind zag ik vissers in mijn stad Okrika thuiskomen met netten vol harder en modderkruiper. Kinderen kwamen terug met manden vol alikruiken uit de mangroven en moeders maakten soep van de rivierbronnen. Ik hoorde over het Omoku-volk, dat grote hoeveelheden cassave verbouwde, garri maakte en olie uit palmvruchten produceerde. We ademden ongerepte lucht in en de rivieren en mangrovebossen boden vruchtbare grond voor visserijactiviteiten, die zowel het levensonderhoud als culturele tradities in stand hielden. Schone rivieren en waterhoudende grondlagen ondersteunden de landbouwactiviteiten en voorzagen de gemeenschappen van drinkwater.
Dit was vóór de vergiftiging van de Nigerdelta, een tragedie die op 15 januari 1965 begon met de ontdekking van een oliebron in de gemeenschap van Oloibiri. Olie, ooit beschouwd als een zegen, bleek een vloek te zijn. Mannen kwamen met machines en beloften, namen enorme stukken land in voor oliemaatschappijen, boorden en onttrokken onregelmatig olie. Vandaag de dag is de Nigerdelta één groot olieveld met meer dan 1400 putten, 275 pompstations, meer dan 7.000 kilometer aan olie- en gaspijpleidingen en meer dan 120 gasvlamovens.
Tientallen jaren lang beloofde de oliewinning economische voorspoed, maar leverde het een ruïne voor het milieu op. Olielekkages zijn schering en inslag, gasfakkels stoten onophoudelijk dampen uit en het eens zo vruchtbare land is vergiftigd. De kreken zijn verstikt door olie en verstikken het leven erin. De oliewinning heeft apen en slangen dakloos gemaakt, bomen vernietigd en alikruiken gedood. Het heeft ecosystemen vervuild en vernietigd, waardoor planten- en diersoorten verloren zijn gegaan en het ecologisch evenwicht is verstoord. Het verlies aan biodiversiteit is catastrofaal.
Meer in het algemeen heeft de olie- en gaswinning in de Nigerdelta bijgedragen aan de ramp van de opwarming van de aarde door de koolstofuitstoot te verhogen en de koolstofvastleggingscapaciteit te verminderen. Dit wordt nog verergerd door de grote hoeveelheden broeikasgassen die vrijkomen bij het affakkelen van gas. Sinds de jaren 1980 is het affakkelen van gas in Nigeria strafbaar gesteld, maar het is alleen maar wijdverspreider geworden. Sinds 1979 heeft de Nigeriaanse regering meer dan acht beloftes en deadlines gedaan om het affakkelen van gas te beëindigen, maar die zijn niet nagekomen.
De menselijke invloed
Hoewel het begin jaren 90 al duidelijk was dat de olievervuiling in de Nigerdelta het levensonderhoud en het milieu van veel mensen had verwoest, kwam er pas in 2011 sterk bewijs in de vorm van een UNEP-rapport, waaruit bleek hoe ernstig de olievervuiling het leven, het levensonderhoud, de gezondheid en het milieu van mensen had aangetast. Het beoordelingsonderzoek toonde met name aan hoe vervuiling drinkwaterbronnen onveilig had gemaakt, inclusief de aanwezigheid van 900 keer de toegestane hoeveelheid van de kankerverwekkende chemische stof benzeen. Vervuilende stoffen zoals benzeen, tolueen en xyleen hebben geleid tot ademhalingsproblemen, spijsverteringsproblemen, huidziekten en kanker. Olievervuiling heeft ook geleid tot ongunstige resultaten voor moeders.
Gemeenschappen zijn niet langer in staat om landbouw te bedrijven door de afbraak van de grond. Als de mensen erin slagen om landbouw te bedrijven, oogsten ze weinig en soms te vroeg, omdat ze zich bewust zijn van naderende overstromingen. De meeste gemeenschappen in de Nigerdelta krijgen te maken met enorme overstromingen die hen dwingen om te emigreren of een armoedig bestaan te leiden in kampen voor binnenlandse ontheemden, waardoor ze worden blootgesteld aan onzuiver water, ziekte, slechte voeding en waardoor ze hun gewassen, huizen, cultuur en levens verliezen.
Helaas is de situatie nog niet voorbij. In november 2023 was er een olielekkage in Bane Ogoni die tot februari 2024 op de rivier zichtbaar bleef, het zeeleven decimeerde en het water dusdanig vervuilde dat het maandenlang niet gebruikt kon worden.
De verantwoordingskloof
De schuldigen voor deze misdaad zijn de olie- en gasgiganten die in de Delta opereren. Ze fakkelen gas af, veroorzaken voortdurend olielekkages en passen andere schadelijke praktijken toe met verbazingwekkende straffeloosheid, waarbij ze profiteren van de zwakke regelgeving.
Te midden van deze wanhoop hebben de belangrijkste spelers in de industrie zich uit de Nigerdelta teruggetrokken. Bedrijven pakken hun koffers en vertrekken zonder verantwoording af te leggen of de broodnodige compensatie te ontvangen om de ecosystemen die ze hebben verwoest of de kwetsbare gemeenschappen die ze lange tijd hebben onderdrukt, te herstellen. Maar de mensen van de Delta hebben geweigerd om desinvestering te accepteren. Sterker nog, we staan verenigd, onze stemmen verheven in verzet, we eisen gerechtigheid van deze bedrijven en zeggen "geen desinvestering zonder herstel".
Ecocidewet: "Een teken van hoop" voor de Nigerdelta
De verwoesting die deze milieuramp heeft aangericht, en de schokkende straffeloosheid van de daders vormen een overtuigend argument om ecocide in het internationale strafrecht op te nemen. Ondanks het bestaan van nationale milieuwetten over de hele wereld, wordt de handhaving ernstig beperkt door een gebrek aan politieke wil en hebben zaken die door maatschappelijke organisaties zijn aangespannen weinig succes gehad. Hierdoor kunnen bedrijven winst belangrijker vinden dan de bescherming van het milieu. Bovendien is het internationale milieurecht maar beperkt bruikbaar, omdat het niet bedoeld is om mensen te straffen, maar om principes en kaders vast te stellen voor internationale samenwerking op het gebied van milieukwesties.
Aan de andere kant heeft het begrip ecocide betrekking op het strafbaar stellen van aanzienlijke ecologische schade. Het opnemen van ecocide in het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof zou helpen om een kritieke leemte in de verantwoordingsplicht op te vullen door het illegaal te maken om het milieu op grote schaal, in ernstige mate of gedurende een lange periode schade toe te brengen. Het zou beleidsmakers ter verantwoording roepen en hen ervan weerhouden om in de toekomst milieumisdaden te plegen. Het zou mensen en bedrijven verantwoordelijk houden voor hun daden en hen ervan weerhouden om in de toekomst milieumisdaden te plegen. Voor gemeenschappen in de Nigerdelta denk ik dat het strafbaar stellen van ecocide een teken van hoop zou zijn.
Hoewel critici van ecocide hebben gewezen op de uitdagingen bij de implementatie, is de wijdverspreide vernietiging van de Nigerdelta een duidelijke herinnering aan hoe belangrijk het is om snel te handelen. Het opnemen van ecocide in het internationale strafrecht is een cruciale stap om verantwoordelijkheid voor het milieu te garanderen, onze planeet te beschermen en de gezondheid van de huidige en toekomstige generaties te waarborgen.
Oproep tot actie
Stop Ecocide International zet zich in voor de erkenning van ecocide als misdaad en pleit voor de wettelijke uitvoering ervan. Als hun werk succesvol is, kunnen toekomstige generaties het verhaal van de ecocide en de wettelijke bestraffing ervan leren als een les in de kracht van samenwerking en het belang van de bescherming van de aarde. Er staat veel op het spel, want als we falen, kunnen we niet alleen een milieu verliezen. We zouden ook een deel van onszelf kunnen verliezen.
Ik roep alle staatshoofden en regeringsleiders op om de integratie van ecocide in het internationale strafrecht te steunen. Bovendien roep ik de burgermaatschappij, jongeren, individuen en alle anderen op om mee te pleiten voor de strafbaarstelling van ecocide.
Samen kunnen we het verschil maken en een toekomst creëren waarin milieubescherming zowel een wettelijke verplichting als een fundamenteel mensenrecht is.
STOP ECOCIDE.