Europees Parlement stelt voor "ecocide" op te nemen in EU-wetgeving
Na een historische unanieme stemming in de Commissie juridische zaken heeft het Europees Parlement vandaag zijn steun uitgesproken voor de opname van "ecocide" in de herziene richtlijn van de EU over milieucriminaliteit.
Afgelopen dinsdag, 21 maart, stemde de Commissie juridische zaken van het Europees Parlement er unaniem voor om de ernstigste milieudelicten - algemeen bekend als "ecocide" - te veroordelen onder de EU-wetgeving¹..
Vandaag heeft het Europees Parlement via een aankondiging tijdens een maandelijkse plenaire vergadering officieel zijn steun uitgesproken voor het opnemen van milieudelicten in de herziene richtlijn van de Europese Unie over de bescherming van het milieu door middel van het strafrecht.
"Het is zeer bemoedigend dat het Europees Parlement het begrip ecocide serieus neemt. Net als bij genocide en misdaden tegen de menselijkheid in 1945, wordt de wereldgemeenschap vandaag geconfronteerd met een nieuw soort bedreiging: ernstige en wijdverspreide of langdurige schade aan het milieu, van een soort dat bestaande wettelijke verplichtingen schendt en overeenkomt met het opkomende concept van ecocide. Dit is een zeer belangrijke eerste stap, nu de EU probeert een leidende rol te spelen om de regio en de wereld naar een milieuvriendelijker toekomst te leiden." - Professor Philippe Sands KC, internationaal jurist en schrijver, medevoorzitter van het panel van onafhankelijke deskundigen² voor de juridische definitie van ecocide.
"De ecologische situatie van de planeet is meer dan kritiek. Er is een nieuw juridisch tijdperk nodig. Het Europees Parlement had de helderheid om dit te begrijpen door de lidstaten te verplichten ecocide te erkennen. Elke staat moet nu beslissen waar hij staat. We zeiden dat een ander Europa mogelijk is. Welnu, hier is het bewijs dat de strijd van de Groenen vruchten afwerpt. We zullen er alles aan doen om deze overwinning te consolideren en effectief te maken. Ecocide is een essentieel en revolutionair juridisch instrument voor de bescherming van het milieu." -Marie Toussaint, Europees Parlementslid (Verts/ALE).
"Wij feliciteren het Parlement met de goedkeuring en zijn van mening dat deze stap een historisch keerpunt kan inluiden in onze relatie met de planeet. Het EU Parlement heeft vandaag leiderschap, een vooruitziende blik en solidariteit getoond met de vele kwetsbare naties en gemeenschappen die lijden onder de gevolgen van ecocide. We vertrouwen erop dat alle EU-agentschappen deze tekst zullen erkennen als het geschenk dat hij is en hem zullen verwelkomen in de EU-wetgeving." -Jojo Mehta, uitvoerend directeur, Stop Ecocide International.
In de voorgestelde tekst worden formuleringen gebruikt die zeer dicht in de buurt komen van de internationale consensusdefinitie van ecocide (juni 2021) die is voorgesteld door het panel van onafhankelijke deskundigen (IEP) dat is bijeengeroepen door de Stop Ecocide Foundation. Er is een specifieke definitie voor de "ernstigste misdaden" opgenomen, waarbij rekening is gehouden met de voorwaarden voor schade die in het ontwerp van het IEP worden gebruikt: "ernstig en wijdverspreid of langdurig of onomkeerbaar" (waarbij de overeenkomstige definities van die termen* ook nauw aansluiten bij die in het IEP-ontwerp). Het voorstel draagt de lidstaten op ervoor te zorgen dat deze ernstigste misdrijven in hun rechtsstelsels dienovereenkomstig worden bestraft.
Het woord "ecocide" wordt specifiek gebruikt in de overweging** (preambule) van de voorgestelde richtlijn, waar het wordt gekoppeld aan dezelfde voorwaarden van ernstige en wijdverspreide, langdurige of onomkeerbare schade.
Dit is de eerste keer dat een dergelijke definitie is opgenomen in een wetgevende tekst op Europees niveau. De laatste fase voor de definitieve erkenning van "ecocide" in de Europese wetgeving is de instemming van de Europese Raad en de Europese Commissie met het voorgestelde standpunt van het Parlement. In de komende maanden zullen vertegenwoordigers van elk van de drie instellingen deelnemen aan een raadplegingsproces dat bekend staat als "trialoog³.
Erkenning van "ecocide" op het niveau van de Europese Unie zou wereldwijd van belang zijn: alle EU-lidstaten zouden verplicht zijn om de creatie van dit nieuwe misdrijf om te zetten in nationale wetgeving en aangezien de EU-lidstaten meer dan 20% uitmaken van de staten die partij zijn bij het Internationaal Strafhof, zou dit een beslissende stap zijn in de richting van internationale erkenning van het misdrijf "ecocide".
*Artikel 2 (definities)
"Ernstig" betekent voor de toepassing van artikel 3, lid 1 bis, schade die zeer ernstige nadelige veranderingen, verstoring of aantasting van een element van het milieu inhoudt, met inbegrip van ernstige gevolgen voor het menselijk leven of de natuurlijke rijkdommen;
"Wijdverspreid" betekent voor de toepassing van artikel 3, lid 1 bis, schade die zich uitstrekt tot buiten een beperkt geografisch gebied, staatsgrenzen overschrijdt of wordt geleden door een heel ecosysteem of een hele soort of een groot aantal mensen;
Onder "langdurig" wordt in de zin van artikel 3, lid 1 bis, verstaan schade die niet binnen een redelijke termijn door natuurlijke regeneratie kan worden hersteld;
Artikel 3 (strafbare feiten)
De lidstaten zorgen ervoor dat gedragingen die ernstige en hetzij wijdverspreide, hetzij langdurige of onomkeerbare schade veroorzaken, worden behandeld als een delict van bijzondere ernst en als zodanig worden bestraft overeenkomstig de rechtsstelsels van de lidstaten.
**Overweging (met ecocide)
Wanneer een milieumisdrijf ernstige en hetzij wijdverspreide, hetzij langdurige of onomkeerbare schade toebrengt aan de kwaliteit van de lucht, de kwaliteit van de bodem of de kwaliteit van het water, dan wel aan de biodiversiteit, ecosysteemdiensten en -functies, dieren of planten, moet dit worden beschouwd als een bijzonder ernstig misdrijf, dat als zodanig moet worden bestraft overeenkomstig de rechtsstelsels van de lidstaten, met inbegrip van ecocide, waarvoor de Verenigde Naties momenteel werken aan een officiële internationale definitie.