Prestigieus rechtsinstituut publiceert EU-specifieke modelwet over ecocide

Na anderhalf jaar van onderzoek en opstellen heeft het prestigieuze European Law Institute (ELI) zijn rapport over ecocide gepubliceerd : Modelregels voor een EU-richtlijn en een besluit van de Raad. De modelwet is geïnspireerd op de internationale consensusdefinitie die is gepubliceerd door het panel van onafhankelijke deskundigen (juni 2021, bijeengeroepen door onze Stichting), maar maakt aanpassingen voor de context van de Europese Unie en bepaalde juridische overwegingen die relevant zijn voor de EU-wetgeving.

Met meer dan 100 institutionele leden en meer dan 1600 individuele leden uit de advocatuur in heel Europa werd het onafhankelijke instituut in 2011 opgericht om "de kwaliteit van het Europees recht, in de breedste zin van het woord, te verbeteren. Het wil onderzoek initiëren, uitvoeren en faciliteren, aanbevelingen doen en praktische begeleiding bieden op het gebied van Europese rechtsontwikkeling."

De modelregels bevatten een drempel van roekeloosheid(dolus eventualis) met betrekking tot kennis en opzet; ze bevatten bepalingen om fraude en corruptie bij de afgifte van licenties of vergunningen aan te pakken; en ze stellen ook voor om "de bevoegdheden van het Europees Openbaar Ministerie uit te breiden tot ecocidedelicten waarbij meer dan één lidstaat of één of meer lidstaten en één of meer derde landen betrokken zijn".

De timing van de publicatie is gunstig, aangezien de EU bezig is met de herziening van haar richtlijn over de bescherming van het milieu door middel van het strafrecht. Al 4 van de 5 commissies die over de richtlijn overleggen, hebben hun steun uitgesproken voor het opnemen van ecocide in het operationele deel van de tekst; de commissie juridische zaken zal volgende maand verslag uitbrengen en de resulterende tekst zal naar het Europees Parlement gaan voor plenaire bespreking en stemming in april. 

De beschikbaarheid van deze EU-specifieke tekst zou een concrete steun kunnen zijn voor het opnemen van ecocide - het ELI hoopt zelfs "dat dit rapport zal bijdragen aan de interinstitutionele onderhandelingen in de EU over het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake de bescherming van het milieu door middel van het strafrecht en dat het ook een inspiratiebron zal zijn voor wetgevende ontwikkelingen buiten de EU".

Het rapport beschrijft ook de context van de ontwikkelingen rond ecocide op internationaal niveau en de groeiende steun voor de strafbaarstelling ervan.