Een juridische renaissance: Hoe ecocide en natuurrechten de samenleving kunnen veranderen
Door Clara Tomé(GARN Youth Hub) en Bonifacius Tirto Dwilaksono(Youth for Ecocide Law)
Wie worden er eigenlijk beschermd door milieuwetten?
Je hoeft geen jurist te zijn om te beseffen dat de wet in de praktijk vooral macht beschermt, niet de natuur. Sterker nog, onze rechtssystemen regelen voor het overgrote deel hoeveel we legaal uit de natuur mogen halen en vernietigen, waarbij winstbejag en kortetermijngewin centraal staan in de wettelijke bescherming.
Dit systeem, gebaseerd op menselijke belangen, heeft diepe filosofische wortels. Van het Cartesiaanse dualisme, dat de mens van de natuur scheidde, tot de juridische kaders uit het tijdperk van de Verlichting, die het idee van de natuur als louter eigendom versterkten, hebben onze rechtssystemen lange tijd menselijke economische activiteiten voorrang gegeven boven ecologisch welzijn.
Daarom hebben we systeemverandering nodig. We moeten de milieuwetgeving herdefiniëren - niet alleen de regels, maar ook het onderwerp zelf van de bescherming die ze biedt. Onze huidige wettelijke kaders behandelen de natuur niet alleen nog steeds als een object dat we tot onze beschikking hebben, maar slagen er ook niet in de schaal van de planetaire crisis waarmee we worden geconfronteerd aan te pakken.
Hoe zou dit nieuwe juridische paradigma eruit zien? Wij geloven dat een partnerschap tussen twee overlappende juridische bewegingen - ecocide wetgeving en de rechten van de natuur - de status quo zou kunnen uitdagen en zou kunnen handelen ten behoeve van ecosystemen, of het nu gaat om bossen, rivieren of zelfs hele soorten.
Wat is de ecocidewet?
Ecocidewetgeving criminaliseert de ergste schade aan de natuur, met als doel massale schade aan en vernietiging van ecosystemen tegen te gaan. Het is gedefinieerd als "onwettige of moedwillige handelingen die worden gepleegd in de wetenschap dat er een aanzienlijke kans bestaat dat door deze handelingen ernstige en wijdverspreide of langdurige schade aan het milieu wordt toegebracht".
Youth for Ecocide Law (Y4EL) pleit voor de strafbaarstelling van ecocide in zowel nationale als internationale juridische kaders, waaronder het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof (ICC). Y4EL gelooft dat de internationale strafbaarstelling van ecocide een krachtig signaal zou afgeven dat ernstige schade aan de natuur moreel en juridisch onacceptabel is.
Ecocidewetgeving is bedoeld om besluitvormers op topniveau aan te pakken, zoals ministers van staat of de CEO's van bedrijven, die verantwoordelijk zijn voor ecocide, in plaats van gewone burgers. De bedoeling van de ecocidewetgeving, zoals van alle strafrecht, is het afschrikwekkende effect van het introduceren van individuele verantwoordelijkheid, geen straf.
Wat zijn natuurrechten?
De beweging voor natuurrechten, diep geworteld in inheemse wijsheid en aardse jurisprudentie, daagt de aloude doctrine uit dat de natuur eigendom is. Deze beweging wil ecosystemen een rechtspersoonlijkheid geven en hun inherente rechten erkennen. De rechten van de natuur hebben al veel aandacht gekregen, bijvoorbeeld met de toekenning van rechten aan de Whanganui-rivier in Nieuw-Zeeland en de Mar Menor in Spanje.
Zonder handhavingsmechanismen kan erkenning alleen echter tekortschieten. Dit is waar ecocide als internationaal misdrijf een cruciale bondgenoot kan zijn. Ondanks het feit dat de beweging voor de rechten van de natuur in verschillende jurisdicties een grote vlucht heeft genomen, moeten deze rechten afdwingbaar zijn. We moeten individuen direct ter verantwoording roepen door strafrechtelijke aansprakelijkheid in te voeren met het vooruitzicht van zware consequenties zoals gevangenisstraffen voor overtredingen. Dit zal ervoor zorgen dat degenen die verantwoordelijk zijn voor milieuschade zich niet kunnen verschuilen achter de beperkte aansprakelijkheid van bedrijven of de straffeloosheid die hoort bij het deel uitmaken van een overheid.
Hoe verhoudt de jeugdbeweging voor Ecocide Law zich tot de beweging voor Rechten van de Natuur?
Het erkennen van de noodzaak om het huidige antropocentrische paradigma te transformeren. De verklaring van GARN Youth Hub heeft als doel dit paradigma te veranderen zodat mensen in harmonie met de Aarde kunnen bestaan. Y4EL pleit voor wettelijke barrières om beleidsmakers verantwoordelijk te houden voor milieuschade.
Het erkennen van het belang van wettelijke en systemische verandering. Y4EL voert campagne om van ecocide een internationaal misdrijf te maken, terwijl GARN Youth Hub de erkenning van de Rechten van de Natuur binnen internationale instellingen en conventies ondersteunt.
Aandringen op actie van internationale organen. De GARN Youth Hub dringt er bij de IUCN op aan om toezeggingen voor de Rechten van de Natuur te implementeren, terwijl Y4EL werkt aan de wijziging van het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof.
Een belangrijk onderdeel van het werk van zowel Y4EL als GARN Youth Hub is het formuleren van argumenten rond rechtvaardigheid en rechtvaardigheid tussen generaties.
Deze twee bewegingen vullen elkaar niet alleen aan, ze zijn ook wederzijds noodzakelijk. Zie het als volgt - als natuurrechten het hart is, dat leven geeft aan een nieuw rechtssysteem, dan is ecocide de bloedsomloop. Dit zorgt ervoor dat verantwoording door een evenwichtiger rechtssysteem stroomt, waardoor het hele systeem in de praktijk functioneert.
We zijn verheugd om de samenwerking tussen Y4EL en GARN aan te kondigen. Nu de wereld zich voorbereidt op COP30, is deze samenwerking erop gericht om de stem van jonge leiders op het gebied van milieu te versterken om de aanname van transformatieve milieuwetgeving te bevorderen. En zoals Polly Higgins, wijlen advocaat en medeoprichter van Stop Ecocide International zei: "Ik weet dat het er misschien nog niet zo uitziet, maar we zaaien de zaden van grootsheid voor talloze komende generaties. Dat is het grote werk van deze tijd, van jou en mij."