NEW YORK, 09 SEPTEMBER 2024: Het misdrijf ecocide werd formeel ter overweging voorgelegd aan de lidstaten van het Internationaal Strafhof (ICC) - een gebeurtenis die een grote stap voorwaarts betekent in de wereldwijde inspanning om massale milieuvernietiging als misdrijf onder het internationaal recht te verankeren.

Uit de Global Commons Survey 2024, uitgevoerd door Ipsos UK en in opdracht van Earth4All en de Global Commons Alliance (GCA), bleek dat 72% van de mensen in de G20-landen het ermee eens is dat de ernstigste vormen van milieuschade - steeds vaker Ecocide genoemd - een misdrijf zouden moeten zijn. 

In een nieuw rapport van het Franse agentschap voor internationale ontwikkelingsfinanciering, Agence Française de Développement (AFD), wordt de rol benadrukt die de ecocide-wetgeving zou spelen bij het "waarborgen van de bewoonbaarheid van de planeet".

Het Pact van de Mensen voor de Toekomst, een reeks aanbevelingen die tot stand is gekomen na uitgebreid overleg met het maatschappelijk middenveld wereldwijd om de Verenigde Naties te leiden bij het aanpakken van de meest urgente uitdagingen in de wereld, heeft voorgesteld om ecocide strafbaar te stellen als een op zichzelf staand misdrijf onder het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof.

Op 1 juli 2024 heeft de Italiaanse Alliantie van GroenLinks een wetsvoorstel ingediend om "ecocide" strafbaar te stellen, gebaseerd op de definitie van 2021 van het panel van onafhankelijke deskundigen. Het wetsvoorstel moet worden besproken in het parlement, beoordeeld door commissies, in beide kamers in stemming worden gebracht en goedgekeurd door de president om wet te worden.

Er zijn twee nieuwe wetsvoorstellen over ecocide ingediend in het Peruaanse parlement door leden van de partijen Perú Libre en Cambio Democrático. Deze wetsvoorstellen komen bovenop een eerder ingediend wetsvoorstel en duiden op een gezamenlijke stap in de richting van het wijzigen van het wetboek van strafrecht om ecocide daarin op te nemen, gebaseerd op de consensusdefinitie van het onafhankelijke deskundigenpanel uit 2021.

Op 17 juni heeft het bestuur van de grootste politieke partij in de Finse regeringscoalitie, de Nationale Coalitiepartij, officieel steun uitgesproken voor ecocide als amendement op het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof.

De Wereldraad van Kerken (WCC), die een wereldwijde gemeenschap van 352 kerken en 580 miljoen christenen vertegenwoordigt, heeft een krachtige verklaring uitgegeven die de kerken en regeringen van de wereld oproept om wetgeving over ecocide te steunen en die de rol van biodiversiteit benadrukt bij het behouden van het welzijn van de mens en het verzekeren van de veerkracht van de planeet om de gevolgen van de klimaatverandering op te vangen.

Tijdens een persconferentie op 30 mei bevestigden parlementsleden van drie Canadese federale politieke partijen hun steun om van ecocide een misdaad te maken bij het Internationaal Strafhof.

In een toespraak tijdens de conferentie "Promise of International Law in the Face of Ecological Crises" in Amsterdam, georganiseerd door het UCLA Law Promise Institute Europe, bevestigde Volker Türk, Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, zijn steun om het misdrijf ecocide onder de jurisdictie van het Internationaal Strafhof (ICC) te brengen.

In de brede toespraak riep de Hoge Commissaris op om milieumisdaden op één lijn te stellen met de menselijke gevolgen van andere wreedheden en om staten het strafrecht 'ruimer' te laten gebruiken als instrument om hun milieuwetgeving en -beleid in overeenstemming te brengen met hun verplichtingen op het gebied van mensenrechten.

Op 15 mei 2024 stemde het Zweedse parlement (Riksdag) over in totaal zes moties, van vier politieke partijen, die voorstellen bevatten om ecocide verboden te maken onder internationaal recht in het kader van het Internationaal Strafhof (ICC).

De stemming in het parlement was nipt - 153 parlementsleden stemden in overeenstemming met de aanbevelingen van de Commissie Buitenlandse Zaken (d.w.z. tegen de moties) en 150 stemden voor.

In een toespraak op 27 mei tijdens de conferentie "Promise of International Law in the Face of Ecological Crises" in Amsterdam, georganiseerd door het UCLA Law Promise Institute Europe, hield de plaatsvervangend aanklager van het Internationaal Strafhof (ICC), Nazhat Shameem Khan, een breed pleidooi voor het bijwerken en aanpassen van het bestaande internationale strafrechtskader, waaronder het Statuut van Rome, om het milieu beter te beschermen. 

Voortbordurend op haar thema dat het Statuut van Rome "een weerspiegeling is van de juridische verbeelding" van de tijd waarin het werd opgesteld, merkte Khan op: "Ik vraag me af, als het Statuut van Rome vandaag de dag zou worden opgesteld, hoe zou het er dan uitzien? Zou het ecocide opnemen als een apart internationaal misdrijf?"

Secretaris-generaal van de VN António Guterres heeft een rapport uitgebracht met een overzicht van de wereldwijde toestand van 'Bescherming van burgers in gewapende conflicten' in 2023.

Verwijzend naar het feit dat tot op heden slechts een handvol staten ecocide strafbaar heeft gesteld, benadrukt de Secretaris-Generaal de "noodzaak om op internationaal niveau een misdrijf van ecocide in te stellen" (paragraaf 45). 

Congreslid Américo Gonza, lid van de partij Perú Libre en voorzitter van de Peruaanse parlementaire commissie Justitie, heeft een wetsvoorstel ingediend om het Peruaanse wetboek van strafrecht te wijzigen zodat het misdrijf ecocide erin wordt opgenomen.

In het wetsvoorstel, waarin wordt opgemerkt dat de consensusdefinitie van ecocide van het panel van onafhankelijke deskundigen "op internationaal niveau algemeen aanvaard is", wordt een vrijheidsstraf voor het misdrijf voorgesteld van zeven tot twintig jaar.

Op 18 april 2024 nam de parlementaire tak van de Raad van Europa resolutie 2546 aan die aanbevelingen bevat om kritieke kwesties met betrekking tot de gezondheid van oceanen in de context van de klimaatcrisis aan te pakken, waaronder een oproep aan lidstaten en niet-lidstaten van de Raad van Europa om de codificatie van de term "ecocide" op nationaal, regionaal en internationaal niveau te bevorderen.

In de aanloop naar de verkiezingen werden Vlaamse en Waalse politieke partijen bevraagd over een hele reeks onderwerpen. De enquête, uitgevoerd door een coalitie van Belgische milieuorganisaties, bevatte een vraag over de steun voor een wijziging van het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof om er een nieuwe misdaad van ecocide in op te nemen.

De Europese Raad heeft formeel een nieuwe richtlijn inzake milieucriminaliteit aangenomen, die bepalingen bevat om gevallen 'vergelijkbaar met ecocide' strafbaar te stellen.

De stad Utrecht, vertegenwoordigd door wethouder Linda Voortman, ondertekende het Stop Ecocide NL Manifest, dat de Nederlandse regering oproept om de erkenning van ecocide als misdaad op internationaal, Europees en nationaal niveau te ondersteunen.

De gezamenlijke mondiale verklaring van de belangrijkste groepen en belanghebbenden (Joint Global Statement), gepresenteerd tijdens de zesde Milieuvergadering van de Verenigde Naties (UNEA-6), stelde dat het toewerken naar 'universele erkenning van ecocide als internationaal misdrijf' zou dienen als een 'krachtig afschrikmiddel' tegen de ernstigste milieuschade.

In een open brief gepubliceerd door Aktuell Hallbarhet, en getimed om samen te vallen met de stemming van het Europees Parlement over een bijgewerkte richtlijn voor milieucriminaliteit, riepen zes CEO's, waaronder Jenny Rundbladh van pensioengigant SPP, op tot de oprichting van een internationaal misdrijf van ecocide onder het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof. 

Op 20 februari 2024 diende een groep Finse parlementsleden van de Groenen, waaronder de voormalige minister van Binnenlandse Zaken Maria Ohisalo, een formele schriftelijke vraag in bij de regering over de intenties van de regering om de oprichting van een nieuw zelfstandig internationaal misdrijf van ecocide via het Internationaal Strafhof te bevorderen.

Prominente leden van de internationale juridische gemeenschap, politici, academici, bedrijven en NGO's hebben gereageerd op een openbare raadpleging die werd gehouden door het kantoor van de hoofdaanklager van het ICC, waarin wordt opgeroepen om een nieuw misdrijf van ecocide op te nemen in het Statuut van Rome.

Het handvest Al-Mizan: Een Verbond voor de Aarde, dat werd gelanceerd tijdens de Milieuvergadering van de Verenigde Naties in Nairobi, is opgesteld door vooraanstaande islamitische ecotheologen en beoefenaars van over de hele wereld. Het handvest creëert een alomvattend islamitisch kader voor ecologische en morele verantwoordelijkheid en spoort aan tot collectieve actie voor de bescherming van onze planeet: "De enormiteit van de misdaad van ecocide - de uitroeiing van hele ecosystemen, gemeenschappen van soorten, waaronder de onze - kan het best worden begrepen door de verschrikkingen van genocide - de uitroeiing van etniciteiten en culturen - in ogenschouw te nemen. [...] Dit soort corruptie van de aarde moet nog worden erkend, vervolgd en bestraft in nationale en internationale wetgeving."

Het Europees Parlement heeft vandaag een nieuwe richtlijn inzake milieucriminaliteit aangenomen, die een bepaling bevat om gevallen "vergelijkbaar met ecocide" strafbaar te stellen. Het Europees Parlement, samen met de rapporteur van het Parlement over de richtlijn, de Nederlandse Europarlementariër Antonius Manders, hebben in het middelpunt gestaan van de inspanningen om nieuwe EU-wetgeving te krijgen die gericht is op het voorkomen en bestraffen van de ernstigste milieuschade, sinds het in maart 2023 zijn steun aankondigde voor het opnemen van "ecocide" in de nieuwe richtlijn. Om de wetgevingsreis te voltooien, zal de nieuwe richtlijn ter stemming worden voorgelegd aan de Europese Raad, die gepland staat voor maart 2024.

Het Federale Parlement van België heeft vandaag voor een nieuw wetboek van strafrecht voor het land gestemd, dat voor het eerst in Europa de erkenning van het misdrijf ecocide op zowel nationaal als internationaal niveau bevat. Op nationaal niveau zal het nieuwe misdrijf ecocide, dat bedoeld is om de ernstigste gevallen van aantasting van het milieu, zoals grote olierampen, te voorkomen en te bestraffen, van toepassing zijn op individuen in de hoogste posities met beslissingsbevoegdheid en op bedrijven.

Een nieuw rapport, "The Environmental Compact for Ukraine", is gepubliceerd door de werkgroep op hoog niveau voor de milieugevolgen van de oorlog in Oekraïne. Het rapport benadrukt de aanwezigheid van het misdrijf "ecocide" in het Oekraïense wetboek van strafrecht (artikel 441), wijst op de recente toename van de opname van het misdrijf in binnenlandse wetgeving over de hele wereld en verwijst speciaal naar de definitie van ecocide van 2021 van het panel van onafhankelijke deskundigen. 

Op donderdag 18 januari werden NGO's, gemeenschapsgroepen en deskundigen in het Catalaanse parlement gehoord over een wetsvoorstel om het misdrijf ecocide op te nemen in het Spaanse nationale wetboek van strafrecht.  

Jojo Mehta, CEO van Stop Ecocide International, woonde van 15 tot 19 januari 2024 het World Economic Forum in Davos bij. Jojo sprak op twee evenementen: Where Nature Meets Conflict', live-streamed op dinsdag 16 januari en 'Law and Litigation for Climate and Nature' op donderdag 18 januari en een clip van Jojo's bijdrage aan het live-streamed evenement op de 16e werd viraal verkeerd gerapporteerd, onder andere door de Canadese psycholoog Jordan Peterson, Donald Trump Jr en Fox News.